Coğrafi Konum ve İdari Yapı
Çanakkale, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuzeybatısında yer alır. Topraklarının büyük bir kısmı Marmara Bölgesi sınırları içinde bulunurken, aynı zamanda Asya ve Avrupa kıtalarında da topraklara sahiptir. Şehir, kendine özgü boğazı sayesinde ikiye bölünür. Doğusunda ve güneydoğusunda Balıkesir, batısında Ege Denizi, kuzeybatısında Edirne, kuzeyinde ise Tekirdağ ve Marmara Denizi yer alır.
9933 km²’lik alanı kapsayan Çanakkale, merkez ilçe dışındaki iki adası da dahil olmak üzere 11 ilçeye, 565 köye, 21 bucağa ve 34 belediyeye sahiptir. Bu belediyelerden 12’si il merkezi veya ilçe belediyesi, diğerleri ise kırsal kesim belediyeleridir. İl kodu 17, otomatik telefon numarası 286 ve posta kodu 17100’dür. Şehrin deniz seviyesinden yüksekliği ise yalnızca 2 metredir.
Tarihçe
Eski çağlardan beri önemli bir yerleşim alanı olan Çanakkale, M.Ö. 3200’lerden beri izlerini sürdürmektedir. Bölge, antik çağlarda “Hellespontos” ve “Dardanel” olarak anılmış; Çanakkale Boğazı, Anadolu ile Avrupa ve Akdeniz ile Karadeniz arasında stratejik bir geçiş noktası olmuştur.
Yörenin en eski yerleşimcileri, Beşiktepe ve Kumtepe gibi kalkolitik dönem yerleşmelerinde yaşamış; daha sonra Troya halkı ve çeşitli göçebe kavimler bölgeye yerleşmiştir. M.Ö. 7. yüzyılda Lydia Krallığı’nın egemenliği, M.Ö. 5. yüzyılda Pers etkisi ve M.Ö. 334’te Büyük İskender’in zaferleri, bölgenin tarihi dinamiklerini şekillendirmiştir. Roma ve Bizans dönemlerinde limanlarıyla öne çıkan Çanakkale, Osmanlıların Akdeniz’deki faaliyetleriyle de önem kazanmıştır. 1. Dünya Savaşı sırasında yaşanan Çanakkale Savaşları, bölgenin stratejik önemini bir kez daha gözler önüne sermiştir.
İklim
Coğrafi konumu nedeniyle geçiş iklimi özellikleri gösteren Çanakkale, Akdeniz iklimi etkilerini taşır ancak kuzeyde yer alması sebebiyle kışları daha soğuktur. Şubat ayında ortalama sıcaklık -4,2 °C, Ağustos ayında ise +35,8 °C’ye ulaşır. Yıllık ortalama sıcaklık 14,7 °C iken, nem oranı %72,6 civarındadır. Bölge, poyraz, yıldız, lodos ve kıble gibi rüzgarların etkisi altındadır. Yaz aylarında yağış miktarı düşerken, Aralık, Ocak ve Şubat aylarında yağışlar en yüksek seviyeye ulaşır. Yıllık yağış miktarı, bölgeye göre değişkenlik gösterir.
Bitki Örtüsü ve Doğal Güzellikler
Çanakkale’nin yüz ölçümünün yaklaşık %55’i ormanlarla kaplıdır. Makiler, defne, kocayemiş, mersin ve çeşitli çalılıklardan oluşan Akdeniz bitki topluluğunun yanı sıra, kızılçam, karaçam, köknar, meşe ve kayın gibi ağaç türleri bölgenin ormanlarını oluşturur. Özellikle Kazdağı çevresindeki koru tipi ormanlar dikkat çekicidir. İç kesimlerde ise bozkır, cılız otlu araziler ve sulak alanlarda her mevsim yeşil kalan çayırlar görülür.
Turizm ve Kültürel Miras
Yaklaşık 5000 yıllık geçmişi ile Çanakkale, eğitim, kültür ve tarih kenti olarak ön plana çıkar. Antik medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan şehir; Homeros’un İlyada’sında yer bulan mitolojik öykülerden, Troya ve Assos gibi antik kentlere kadar zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Çanakkale Savaşları’nın izlerini taşıyan önemli bir anıttır. Ayrıca, Gökçeada (İmroz) ve Bozcaada (Tenedos) gibi doğal güzellikler, kaplıca ve termal tesisler de şehrin turistik değerleri arasındadır.